Παράνομη η σωματική έρευνα

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε παράνομη την πράξη της βρετανικής αστυνομίας να σταματάει «αυθαίρετα» και να υποβάλει σε σωματική έρευνα πολίτες που διαδηλώνουν ειρηνικά αλλά και φωτογράφους.
Σε μία απόφαση-σταθμό το Δικαστήριο του Στρασβούργου έκρινε παράνομη την εξουσία που δίνει στη βρετανική αστυνομία η παράγραφος 44 του Αντιτρομοκρατικού Νόμου 2000 να σταματούν και να ψάχνουν πολίτες χωρίς να υπάρχουν υπόνοιες παράνομης ή ύποπτης δράσης.
Το δικαστήριο έκρινε ότι όχι μόνο η χρήση των αντιτρομοκρατικών πρακτικών, αλλά και ο τρόπος που εγκρίθηκαν δεν ήταν «ούτε επαρκώς οριοθετημένοι, ούτε υποκείμενοι σε επαρκείς νομικές δικλείδες σε περίπτωση κατάχρησής τους».
Οι αυθαίρετες σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πράξεις της βρετανικής αστυνομίας  από 33.177 φορές που ήταν το 2004 άφτασαν τις 117.200 το 2008.

Η καταδίκη αφορά παραβίαση του άρθρου 8 της Σύμβασης, περί του δικαιώματος σεβασμού στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή των ατόμων, στην υπόθεση Γκίλαν και Γκουίντοντ κατά Ηνωμένου Βασιλείου, που αφορούσε το γεγονός ότι οι ενάγοντες είχαν υποστεί, τον Σεπτέμβριο του 2003, από αστυνομικούς στο Λονδίνο ενδελεχή σωματική έρευνα, χωρίς καμία αιτιολόγηση.
Σύμφωνα με τα γεγονότα, Λονδρέζοι αστυνομικοί, στηριζόμενοι στις διατάξεις του βρετανικού αντιτρομοκρατικού νόμου του 2000, ακινητοποίησαν τον Γκίλαν και άρχισαν να του κάνουν ενδελεχή σωματική έρευνα μέσα στο δρόμο, επειδή τον είδαν να έχει σταματήσει το ποδήλατό του και να έχει ένα σακίδιο στη «σχάρα» του ποδηλάτου του.

Σε αντίστοιχου είδους σωματική έρευνα υποβλήθηκε και ο έτερος των εναγόντων Γκουίντον, ο οποίος, ως δημοσιογράφος, βιντεοσκοπούσε τη σκηνή.
Οι ενάγοντες, Βρετανοί υπήκοοι και οι δύο, εξάντλησαν όλα τα ένδικα μέσα στην πατρίδα τους, υποστηρίζοντας ότι στην περίπτωσή τους υπήρξε από την πλευρά της λονδρέζικης αστυνομίας αυθαιρεσία και καταχρηστική συμπεριφορά, που συνιστούσε παραβίαση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Οταν οι προσφυγές τους απορρίφθηκαν, κατέφυγαν στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου, με αίτησή τους στις 26 Ιανουαρίου 2005, η οποία κρίθηκε παραδεκτή στις 12 Μαΐου 2009, ενώ ακρόαση σχετικά με την υπόθεση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 12 Μαΐου 2009 καταδικάζοντας τη Βρετανία  και επιδικάζοντας στους ενάγοντες το ποσό των 33.850 ευρώ για ηθική βλάβη.

Το σκεπτικό της απόφασης

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει το σκεπτικό της καταδικαστικής απόφασης του Δικαστηρίου στο οποίο, μεταξύ άλλων, υπογραμμίζεται ότι:
**Η χρησιμοποίηση των αναγκαστικών εξουσιών που παρέχονται στις αστυνομικές αρχές από τη νομοθεσία κατά της τρομοκρατίας και με βάση τις οποίες μπορούν να απαιτήσουν από ένα άτομο να υποβληθεί σε λεπτομερή έρευνα του προσώπου του, των ενδυμάτων του και των προσωπικών του αντικειμένων, συνιστά σαφή παραβίαση στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.
**Η σωματική έρευνα ατόμων σε δημόσιο χώρο, σε συνδυασμό με την έκθεση των προσωπικών τους δεδομένων σε δημόσια θέμα, προσδίδουν στους ερευνώμενους, τα στοιχεία της ταπείνωσης και της αμηχανίας.
**Η σωματική έρευνα ατόμων στο δρόμο δεν μπορεί να συγκριθεί σε καμία περίπτωση με τις αντίστοιχες έρευνες που διεξάγονται στα αεροδρόμια πριν από την επιβίβαση των ταξιδιωτών, δεδομένου ότι οι τελευταίοι έχουν την ελευθερία επιλογής να αποφύγουν τη σωματική έρευνα, δίνοντας όλα τα προσωπικά τους αντικείμενα προς εξέταση πριν από την είσοδό τους στο αεροσκάφος.

Share
|