- Εμείς οι άνθρωποι το λέμε παραμύθι, είπε· η τριανταφυλλιά το λέει τριαντάφυλλο”.

Από το βιβλίο ίου Νίκου Καζαντζάκη “Αναφορά στον Γκρέκο”
Ι

Ένας ραββίνος, όταν πήγαινε στη συναγωγή να ‘ προσευκηθεί, έκανε πρωτύτερα τη διαθήκη του, αποχαιρετούσε με κλάματα τη γυναίκα και τα παιδιά του, γιατί δεν ήξερε αν 0ά ‘βγαινε ζωντανός από την προσευκή. Γιατί, έλεγε, όταν προφέρω μια λέξη, ας πούμε: Κύριε…, η λέξη αυτή κάνει κομμάτια την καρδιά μου, με κυριεύει τρόμος και δεν ξέρω αν θα μπορέσω να πηδήξω στην ακόλουθη λέξη: …ελέησον”.
II

“Μια φορά, παιδί ακόμα, του ‘χα πει πως θέλω να μάθω οβραίικα για να διαβάζω στο πρωτότυπο την Παλαιά Διαθήκη. Είχαμε τότε στο Μεγάλο Κάστρο οβραϊκή, φώναξε το ραββίνο, συφώνησαν να πηγαίνω τρεις ώρες τη βδομάδα να μου κάνει οβραίικα. Μα ως το ‘μαθαν οι συγγενείς κι οι φίλοι, σηκώθηκε η τρίχα τους, έτρεξαν στον πατέρα μου. “Τι ‘ναι αυτά;”, του φώναζαν “δε λυπάσαι το παιδί σου; μπας και δεν ξέρεις πως οι σταυρωτήδες βάνουν τη Μεγάλη Παρασκευή τα χριστιανόπουλα σε μια σκάφη με καρφιά και πίνουν το αίμα τους;” Βαρέθηκε ο πατέρας μου τις φωνές τους και τα κλάματα της μητέρας μου. “Βρήκαμε τον μπελά μας”, μου ‘πε μια μέρα· “παράτα τα οβραίικα και τα μαθαίνεις σα μεγαλώσεις”.

III

“Χρόνια τώρα με είχε μάθει ένας παλιός ραββίνος, ο Νάχμαν, πώς να καταλαβαίνω πως ήρθε η ώρα ν’ ανοίγω το στόμα να μιλώ, να πιάνω πένα να γράφω. Ήταν απλός, γελαστός, άγιος· ορμήνευε τους μαθητές του πώς να γίνουνται κι αυτοί απλοί, γελαστοί και ν’ αγιάζουν μα μια μέρα έπεσαν στα πόδια του:

- Αγαπημένε Ραβή, του παραπονέθηκαν, γιατί δε μιλάς κι εσύ όπως ο ραββίνος Ζαδίκ, ν’ αραδιάζεις μεγάλες ιδέες, να οικοδομάς μεγάλες θεωρίες, να σε ακούν συνεπαρμένοι, με ανοιχτό στόμα, οι άνθρωποι; Μόνο μιλάς με λόγια απλοϊκά, σαν τις γριές γιαγιάδες και λες παραμύθια;

Ο αγαθός ραββίνος χαμογέλασε· έκαμε κάμποση ώρα ν’ αποκριθεί· τέλος άνοιξε το στόμα:

- Μια μέρα, είπε, οι τσουκνίδες ρώτησαν την τριανταφυλλιά: “Κυρα – τριανταφυλλιά, δε μας μαθαίνεις κι εμάς το μυστικό; Πώς φτιάχνεις το τριαντάφυλλο;” Κι η τριανταφυλλιά αποκρίθηκε: “Πολύ απλό ‘ναι το μυστικό μου, αδερφές μου τσουκνίδες· ολάκερο το χειμώνα δουλεύω με υπομονή, μ’ εμπιστοσύνη, με αγάπη το χώμα, κι ένα μονάχα έχω στο νου μου, το τριαντάφυλλο. Με δέρνουν οι βροχές, με συρομαδούν οι άνεμοι, με πλακώνουν τα χιόνια, μα εγώ ένα μονάχα έχω στο νου μου, το τριαντάφυλλο. Αυτό ‘ναι το μυστικό μου, αδερφές μου τσουκνίδες”.

- Δάσκαλε, έκαμαν οι μαθητές, δεν καταλάβαμε.
- Ο ραββίνος γέλασε:
- Κι εγώ καλά καλά δεν καταλαβαίνω, είπε.
- Το λοιπόν, δάσκαλε;

- Μου φαίνεται πως ήθελα να πω απάνω κάτω τούτο:Όταν έχω μιαν ιδέα, τη δουλεύω καιρό πολύ, αμίλητα, με υπομονή, μ’ εμπιστοσύνη, με αγάπη· κι όταν ανοίγω το στόμα, τι μυστήριο είναι ετούτο, παιδιά μου! όταν ανοίγω το στόμα, η ιδέα βγαίνει παραμύθι.

Γέλασε πάλι.
- Εμείς οι άνθρωποι το λέμε παραμύθι, είπε· η τριανταφυλλιά το λέει τριαντάφυλλο”.

Share
|