Η εξέλιξη της Αστρονομίας

Η Αυγή της Αστρονομίας

ΣτόουνχενζΤο μεγαλιθικό αστρονομικό παρατηρητήριο του Στόουνχενζ (STONEHENGE) στη νότιο Ουαλία. Είναι σήμερα γνωστό ότι το οικοδόμημα αυτό χρησίμευε στο παρελθόν σαν ηλιακό και σεληνιακό παρατηρητήριο με την απλή μέθοδο της μέτρησης των σκιών και γωνιών του Ηλιακού και Σεληνιακού φωτός.

Η σχέση του ανθρώπου με τον ουρανό χάνεται στα βάθη του χρόνου. Ήδη στη νεολιθική εποχή κατασκευάζονταν παρατηρητήρια με λαξευτούς λίθους, όπου υπολογίζονταν ο χρόνος και οι εποχές με βάση τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης και των Άστρων.
Αιγύπτιοι, Μεσοποτάμιοι, Κινέζοι, προ-κολομβιανοί Αμερικάνοι και άλλοι αρχαίοι λαοί ανέπτυξαν με το πέρασμα του χρόνου ένα μίγμα αστρονομικών γνώσεων και μυστικισμού για την ερμηνεία του κόσμου και την πρόβλεψη του μέλλοντος.
Απομεινάρι της εποχής εκείνης είναι σήμερα η Αστρολογία και άλλες προλήψεις, που είτε αμφισβητεί ή απορρίπτει η επίσημη αστρονομική έρευνα.

Αρχαίοι Έλληνες Επιστήμονες

ΊππαρχοςΛιθογραφία που αναπαριστά τον Ίππαρχο (από βιβλίο του 1881).

Η βάση της σύγχρονης Αστρονομίας θεμελιώθηκε από πολλές σωστές υποθέσεις αρχαίων Ελλήνων αστρονόμων:
- Ο Αναξίμανδρος (6ος π.χ. αιώνας) υπέθεσε ότι η Γη αιωρείται.
- Ο Πυθαγόρας (6ος π.χ. αιώνας) ότι η Γη είναι σφαιρική.
- Ο Φιλόλαος (5ος π.χ. αιώνας) ότι η Γη κινείται.
- Ο Δημόκριτος (5ος π.χ. αιώνας) ότι τα άστρα είναι ήλιοι.
- Ο Ηρακλείδης ο Ποντικός (388 - 315 π.χ.) ότι η Γη γυρίζει γύρω από τον άξονά της.
- Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος (310 - 230 π.χ.) ότι η Γη και οι πλανήτες κινούνται γύρω από τον Ήλιο.
- Ο Ερατοσθένης (276 - 192 π.χ.) πρωτο-μέτρησε την περιφέρεια της Γης, παρατηρώντας τις διαφορετικές γωνίες των ηλιακών σκιών σε διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη.
- Τέλος ο Ίππαρχος (2ος π.χ. αιώνας), ο μεγαλύτερος αστρονόμος της αρχαιότητας, συνέταξε τον πρώτο κατάλογο αστέρων, επινόησε τον αστρολάβο, θεμελίωσε την μαθηματική γεωγραφία και κατανόησε και ανέλυσε ένα πλήθος από άλλα ουράνια φαινόμενα.
Οι γνώσεις αυτές έμειναν για αιώνες κρυμμένες στο σκοτάδι του Μεσαίωνα

Κοπέρνικος - Κέπλερ

Αριστερά: Ο Νικόλαος Κοπέρνικος (1473 - 1543). Δεξιά: Ο Ιωάννης Κέπλερ (1571 - 1630).

Κατά την περίοδο της Αναγέννησης (15ος - 16ος αιώνας μ.χ.) ξαναμελετήθηκαν οι Αρχαίοι Έλληνες Αστρονόμοι.
Το 1543 ο Νικόλαος Κοπέρνικος ξανα-προτείνει το Ηλιοκεντρικό σύστημα του Αρίσταρχου.
Ο Ιωάννης Κέπλερ, ως το 1618 είχε δημοσιεύσει τους τρεις νόμους του που περιγράφουν την ελλειπτική κίνηση των πλανητών γύρω από τον Ήλιο, σε αντίθεση με τις κυκλικές τροχιές που υπέθεταν οι σύγχρονοί του.
Ο δρόμος προς την ορθή αντίληψη για το Σύμπαν που μας περιβάλλει ήταν πλέον ανοικτός, καθώς η Γη έπαψε να θεωρείται ως το κέντρο των πάντων.

Γαλιλαίος (1564-1642)

Ο Γαλιλαίο - Γαλιλέι επιδεικνύει τη Σελήνη με το τηλεσκόπιο του στο δύσπιστο ιερατείο.

Μία από τις πιο μεγάλες στιγμές της Αστρονομίας ήρθε το 1609 όταν ο Γαλιλαίος πρωτοκοίταξε προς τον ουρανό με το διοπτρικό τηλεσκόπιο που έφτιαξε.
Παρατήρησε κρατήρες και βουνά στη Σελήνη, τις φάσεις της Αφροδίτης και τα 4 μεγάλα φεγγάρια του Δία.
Οι παρατηρήσεις του επιβεβαίωσαν και παρατηρησιακά τις θεωρίες των Κοπέρνικου - Κέπλερ, που θεωρούσαν τον Ήλιο και όχι τη Γη ως κέντρο του συστήματος.
Ο Γαλιλαίος πέθανε απογοητευμένος από τις διώξεις του Καθολικισμού που τον κατηγόρησε σαν αιρετικό.

Ισαάκ Νεύτων (1642 - 1727)

Ο Ισαάκ Νεύτων (1642 - 1727) αναλύει το λευκό φως με ένα πρίσμα.

Ο Ισαάκ Νεύτων δίκαια θεωρείται ο θεμελιωτής της κλασσικής Φυσικής και Αστρονομίας. Πρώτος κατανόησε μαθηματικά το φαινόμενο της βαρύτητας, της αμοιβαίας έλξης δηλαδή των ουράνιων σωμάτων.
Επίσης, με τη χρήση ενός πρίσματος, ανέλυσε το λευκό φως στα επτά χρώματα που το αποτελούν και επινόησε το κατοπτρικό τηλεσκόπιο (Νευτώνειο) που φέρει το όνομα του.
Το κυριότερο έργο του ήταν οι τρίτομες "Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας" γνωστές και σαν "PRINCIPIA NATURALIS".

Αλβέρτος Αϊνστάιν (1879 - 1955)

Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν (1879 - 1955).

Η μεγαλύτερη ως τώρα μορφή των Φυσικών Επιστημών είναι ο Αλβέρτος Αϊνστάιν.
Απέδειξε μαθηματικά τη σχέση ύλης και ενέργειας με τον περίφημο τύπο του Ε=mc2. Πρώτος διατύπωσε τη σκέψη ότι η βαρύτητα παραμορφώνει το χώρο και οι οριακές ταχύτητες το χρόνο.
Οι "Γενική" και "Ειδική" θεωρίες του "της Σχετικότητας" επαληθεύτηκαν μέχρι τις μέρες μας εν μέρει, και πειραματικά και μέσω παρατηρήσεων, τόσο στην Ατομική Φυσική όσο και στην Αστρονομία και Κοσμολογία.

Η σύγχρονη Αστρονομία

Κατοπτρικό τηλεσκόπιo Ο θόλος του ενός από τα δύο μεγαλύτερα κατοπτρικά τηλεσκόπια στον κόσμο, που είναι εγκατεστημένα στην κορυφή του ηφαιστείου Mauna - Kea στη Χαβάη.

Η σύγχρονη αστρονομική έρευνα βασίζεται πλέον στη συλλογική εργασία. Έχοντας σήμερα στη διάθεσή της τεχνολογικά βοηθήματα αδιανόητα στο παρελθόν (όπως λ.χ. οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές) η Αστρονομία μπαίνει σε μία νέα συναρπαστική εποχή.
Σήμερα τα ουράνια σώματα παρατηρούνται σε ολόκληρο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και όχι μόνο στο ορατό φως.
Εκτός από τα τηλεσκόπια, πολύτιμες πληροφορίες προέρχονται και από εξερευνητικά διαστημόπλοια, καθώς και από τη γεωλογική ανάλυση εξωγήινων πετρωμάτων, τη μετεωρολογία και άλλες φυσικές επιστήμες.