Κίνηση αυτοκινήτων με φυσικό αέριο στην Ελλάδα

Μπορεί, σήμερα, να γνωρίζουμε το φυσικό αέριο κυρίως ως φθηνή πηγή θέρμανσης, όμως η πλειονότητα των πολιτών δεν φαίνεται να ξέρει ότι αποτελεί και βασικό καύσιμο για την κίνηση των 415 λεωφορείων, που ανήκουν στη δύναμη της ΕΘΕΛ στην Αθήνα, αλλά και 106 απορριμματοφόρων των δήμων της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών.


Όλα κινούνται με συμπιεσμένο φυσικό αέριο, μια τεχνολογία που ονομάζεται CNG ή Compressed Natural Gas. Η τροφοδοσία τους γίνεται στο κέντρο τροφοδοσίας φυσικού αερίου, στην Ανθούσα και τα Ανω Λιόσια, με δυναμικότητα των συγκεκριμένων σταθμών στα 5000Nm3/h, γεγονός που τους κατατάσσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους σταθμούς της Ευρώπης.
Η κίνηση αυτών των οχημάτων "άνοιξε την όρεξη" των ανθρώπων της αυτοκίνησης, που αποφάσισαν να "τρέξουν" ένα πιλοτικό σχέδιο κίνησης αυτοκινήτων με φυσικό αέριο, έχοντας βάλει στόχο την επέκταση του προγράμματος σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας και σε επιλεγμένα σημεία της εθνικής οδού για να υπάρχει οργανωμένο δίκτυο τροφοδοσίας.

Από την άλλη και μόνο με τη σκέψη ότι, οι κάτοχοι των αυτοκινήτων θα μπορούν να φουλάρουν ακόμη και στο ...
...σπίτι τους, με σαφώς μικρότερο κόστος από ό,τι σήμερα, ανέβασε κατακόρυφα το ενδιαφέρον αρκετών να μετατρέψουν το αυτοκίνητό τους, ώστε αντί βενζίνης να μπορούν να χρησιμοποιούν φυσικό αέριο.

Τα οφέλη από μια τέτοια κίνηση είναι πολλά. Όχι μόνο οικονομικά, παράμετρος που παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά και στη μείωση της εκπομπής ρύπων. Η αεριοκίνηση μ' αυτό τον τρόπο αναμένεται να δώσει λύσεις και σημαντικό διέξοδο στα προβλήματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ενώ παράλληλα θα συνεισφέρει θετικά στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Το φυσικό αέριο αποτελεί το μόνο βιώσιμο εναλλακτικό καύσιμο για τα οχήματα, καθώς όσα το χρησιμοποιούν ήδη χαρακτηρίζονται από τα "καθαρότερα", μαζί μ' αυτά που κυκλοφορούν με υγραέριο, μετά βεβαίως τα ηλεκτρικά οχήματα, που έχουν μηδενικούς ρύπους.

Ενα αυτοκίνητο, το οποίο κινείται με φυσικό αέριο, εκπέμπει λιγότερα μη-μεθανιούχα σωματίδια. Έτσι, ελαχιστοποιούνται οι εκπομπές καρκινογόνων αρωματικών και πολυκυκλικών υδρογονανθράκων, επέρχεται μείωση εκπομπών ΝΟχ μέχρι και 85%, μείωση CO πάνω από 90% και μείωση CO2 μέχρι και 20%, ενώ συμβάλλει στη μείωση εκπομπών λεπτών σωματιδίων (PM) μέχρι και 99%. Το φυσικό αέριο εκπέμπει λιγότερους ρύπους ακόμη κι όταν ο καταλύτης είναι παλιός και θέλει αντικατάσταση, κάτι που στην πράξη σημαίνει ρύπανση του περιβάλλοντος σε μεγάλο βαθμό.
Αρκετές μελέτες, που έχουν ως κύριο αντικείμενό τους την κίνηση οχημάτων με φυσικό αέριο, καταλήγουν ότι είναι από τα καθαρότερα οχήματα, όπως και αυτά του βιοαερίου ή και του υδρογόνου. Η ιδέα των βιοκαυσίμων δεν είναι ώριμη στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και όπως δείχνουν τα πράγματα θα χρειαστούν περίπου 15 χρόνια συντονισμένης έρευνας και μελέτης για να μπορέσουν να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα, υλοποιήσιμα πάνω στα αυτοκίνητα. Από την άλλη, δεν θα πρέπει να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι τα βιοκαύσιμα συντείνουν στην αύξηση των τιμών των τροφίμων, με όλες τις επιπτώσεις που υπάρχουν παγκοσμίως στον πληθυσμό και στο επίπεδο διαβίωσης των πολιτών.

Η τεχνολογία των αυτοκινήτων που κινούνται με φυσικό αέριο είναι αρκετά ώριμη και ασφαλής. Το φυσικό αέριο καίγεται σε κινητήρα τύπου Otto (με σπινθήρα), καθιστώντας δυνατή την εναλλαγή καυσίμου μεταξύ της βενζίνης και του φυσικού αερίου. Τα οχήματα που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο κάνουν λιγότερο θόρυβο από ό,τι τα πετρελαιοκίνητα. Έρευνες κάνουν λόγο για μείωση θορύβου κατά 1 ντεσιμπέλ κατά την κίνηση, με σταθερή ταχύτητα και 3,3 ντεσιμπέλ, κατά τη διάρκεια της επιτάχυνσης. Κατανοώντας το μέγεθος του θορύβου, αρκεί να επισημάνουμε ότι μια διαφορά τριών ντεσιμπέλ ισοδυναμεί με υποδιπλασιασμό του θορύβου.
Η χρήση φυσικού αερίου από οχήματα είναι εφικτή με την τοποθέτηση σε αυτά ειδικών φιαλών για την αποθήκευση του καυσίμου, οι οποίες κατασκευάζονται από υπερανθεκτικά υλικά και τοποθετούνται στα οχήματα, με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος ρήξης τους ακόμα και στις πιο σφοδρές συγκρούσεις. To φυσικό αέριο αποθηκεύεται στις φιάλες του οχήματος υπό υψηλή πίεση (250 bar), γι' αυτό και αποκαλείται «Συμπιεσμένο Φυσικό Αέριο» (Compressed Natural Gas ή CNG).
Το ότι η αεριοκίνηση είναι επισφαλής λόγω της πιθανότητας εκρήξεως αποτελεί μύθο, λένε οι ειδικοί, καθώς πέραν των υψηλών προδιαγραφών, η ασφαλής λειτουργία ενισχύεται λόγω της ιδιότητας του φυσικού αερίου να αναφλέγεται μόνο σε περιορισμένο εύρος μίγματος με αέρα (5% έως 15% κατ’ όγκο, ελαφρύτερα ή βαρύτερα μίγματα δεν αναφλέγονται).
Ο κινητήρας που χρησιμοποιείται στα αυτοκίνητα φυσικού αερίου είναι παρόμοιος με τον ευρέως διαδεδομένο κινητήρα εσωτερικής καύσης για βενζίνη (με σπινθηριστή) κι αυτός είναι ο λόγος που είναι εύκολη η μετατροπή ενός υφιστάμενου βενζινοκίνητου κινητήρα για καύση φυσικού αερίου με σχετικά χαμηλό κόστος.
Ορισμένες από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν αρχίσει ήδη να παράγουν, σε μαζική κλίμακα, οχήματα αποκλειστικά φυσικού αερίου.

Αν και το φυσικό αέριο (CNG), δεν αποτελεί το πιο "καθαρό" καύσιμο από όσα προτείνονται, μπορεί όμως για έναν μεγάλο χρονικό ορίζοντα να επιλύσει προβλήματα ενεργειακά και περιβαλλοντικά. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που αποτελεί το βασικό εναλλακτικό καύσιμο, που έχει επιλέξει η Ιταλία, όπου το ποσοστό από τις συνολικές ευρωπαϊκές πωλήσεις αυτοκινήτων CNG, φθάνει το 70%. Μεγάλα ποσοστά αυτοκινήτων που κινούνται με φυσικό αέριο έχει και η Γερμανία (27%), ενώ πολύ πιο πίσω ακολουθούν η Ελβετία (2,5%) και η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Αυστρία με ποσοστά κάτω της μονάδας.

Ο ανεφοδιασμός των οχημάτων φυσικού αερίου γίνεται από εξειδικευμένους σταθμούς, οι οποίοι είναι συνδεδεμένοι με το τοπικό δίκτυο παροχής φυσικού αερίου.
Αναλύοντας την τιμή του φυσικού αερίου για την κίνηση των αυτοκινήτων, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια δεδομένα, βλέπουμε ότι η τελική τιμή του είναι σημαντικά χαμηλότερη από αυτή της βενζίνης ("αγγίζει" ακόμη και το 50%), ενώ είναι περίπου 25-30% χαμηλότερη απ' αυτή του πετρελαίου.
Ένα θέμα, πάντως, που είναι προς συζήτηση είναι η αποδοτικότητα του κινητήρα με φυσικό αέριο. Μηχανικοί κάνουν λόγο για αρκετά κατάλοιπα κατά την καύση, ενώ η ιπποδύναμη του αυτοκινήτου μειώνεται σε μικρή κλίμακα. Σε αντίθεση με το υγραέριο, που ο κινητήρας έχει καλύτερη καύση, υπάρχει μακροζωία και ελάχιστη αύξηση της δύναμης για νέες γενιές συστήματα.

Επειδή, όμως, ως έννοια μπερδεύει, αρκεί να επισημάνουμε τις βασικές διαφορές μεταξύ του υγραερίου (LPG/Liquid Petroleum Gas) και του συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG/Compressed Natural Gas): το υγραέριο, το τελευταίο διάστημα έγινε ευρύτερα γνωστό και σε κάθε πόλη πλέον υπάρχει έστω και ένα εξειδικευμένο συνεργείο που τοποθετεί συστήματα υγραεριοκίνησης. Πρακτικά, το LPG δεν έχει κανένα απολύτως οικολογικό όφελος με εξαίρεση τη χαμηλότερη κατανάλωση και πιο συμφέρουσα τιμή πώλησης.
Το CNG από την άλλη είναι πιο οικολογικό, αλλά έχει ένα βασικό μειονέκτημα στη χρήση του. Δεν μπορεί να έχει την αυτονομία ενός βενζινοκινητήρα. Για να γίνει αυτό πρέπει να έχει μεγάλο ρεζερβουάρ που αποτελεί μεγάλο πρόβλημα ως προς την αποθήκευσή του. Ετσι, επιλέχθηκε η αποθήκευσή του σε ειδικές μπουκάλες σε αέρια μορφή και αυτό υπό υψηλή πίεση (έως και 200 Bar) προκειμένου να καταλαμβάνεται λιγότερος χώρος. Οι δεξαμενές του φυσικού αερίου, είναι τοποθετημένες κάτω από το δάπεδο και δεν επηρεάζουν την παθητική ασφάλεια του αυτοκινήτου, όπως δείχνουν τα τεστ του EuroNCAP.
Σε περίπτωση που το CNG τελειώσει και μέχρι τον ανεφοδιασμό, ο οδηγός μπορεί να επιλέξει τη συμβατική λειτουργία, δηλαδή να το "γυρίσει" στο βασικό του καύσιμο.

Με δεδομένο ότι στην Ανθούσα Αττικής υπάρχει μεγάλος -αν όχι ο μεγαλύτερος- σταθμός ανεφοδιασμού αυτοκινήτων της Ευρώπης, είναι βέβαιο ότι πολύ σύντομα, δειλά-δειλά, θα ξεκινήσουν και οι μετατροπές αρκετών αυτοκινήτων, στα πρότυπα της υγραεριοκίνησης, που θα δώσουν οικονομικές λύσεις στον κάτοχο των αυτοκινήτων, αλλά και θα δείξουν περισσότερη περιβαλλοντολογική ευαισθησία.
Ισως ένα από τα μειονεκτήματα που εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό είναι το δίκτυο ανεφοδιασμού, που κάνει την αγορά ενός τέτοιου αυτοκινήτου προβληματική για τα δεδομένα της χώρας μας. Εκτός κι αν τα δεδομένα αλλάξουν και τα βενζινάδικα εκτός από υγραέριο εφοδιαστούν και με φυσικό αέριο.

απο ilinet